رکورد تاریخی گازسوزی در کشور
برف و باران چند روزی است که میهمان بسیاری از شهرهای کشور شده و سرمای هوا به اندازهای است که از تار و پود چند لایه لباس میگذرد و در پوست و استخوان فرو میرود. هرچند که سالهای قبل هم کشور روزهایی این چنین را تجربه کرده؛ اما امسال با کاهش دما، رکورد بینظیری در […]
برف و باران چند روزی است که میهمان بسیاری از شهرهای کشور شده و سرمای هوا به اندازهای است که از تار و پود چند لایه لباس میگذرد و در پوست و استخوان فرو میرود. هرچند که سالهای قبل هم کشور روزهایی این چنین را تجربه کرده؛ اما امسال با کاهش دما، رکورد بینظیری در مصرف گاز بخش خانگی به ثبت رسید. بهطوری که روز گذشته مصرف بخش خانگی حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب بود. اکنون مصرف گاز ایران در بالاترین میزان تاریخی خود قرار دارد.
سازمان هواشناسی اعلام کرده که امروز (۳۰ دی ماه) نیز در نوار شمالی کشور، بخشهایی از غرب و جنوب شرق، باران و برف میبارد و در برخی از مناطق هم بارش پراکنده رقم خواهد خورد. آنطور که پیشبینی هواشناسی نشان میدهد، تا آخر این هفته با نفوذ هوای سرد شمالی به کشور و ماندگاری آن، کاهش نسبی دما ادامه خواهد داشت. پس احتمال افزایش مصرف گاز در بخش خانگی وجود دارد. هرچند که این مصرف بیرویه و بالاتر از حد مطلوب برای جمعیت ۸۰ میلیونی ایران است.
پیشبینی مصرف تا ۱۰ روز دیگر
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران با اشاره به ثبت رکورد بیسابقه مصرف میگوید: سال گذشته در همین بازه زمانی، مصرف گاز کشور ۵۲۰ میلیون مترمکعب در روز برای بخش خانگی و تجاری بود. این روند تا ۱۰ روز دیگر نیز ادامه خواهد داشت.
مهدی جمشیدی دانا در گفتوگو با خبرنگار ما ادامه میدهد: پیشبینی میشود تا ۱۰ روز آینده میانگین مصرف حدود ۵۸۰ میلیون متر مکعب تا ۵۹۰ میلیون متر مکعب باشد. این رقم نیز قابل توجه است.
او با بیان اینکه با تلاشهایی که در بخش تولید، انتقال و توزیع گاز شده هیچ مشکلی در مصرف گاز بویژه در بخش خانگی به وجود نمیآید، توضیح میدهد: «اما حتماً باید این نکته را مد نظر داشته باشیم که باید از این نعمت خدادادی بهینه استفاده کرد و این بهینه مصرف کردن، هم شرط عقل است و هم شرط شرع و عرف. نباید با تمرکز بر این موضوع که ایران دارای ذخایر عظیم نفت و گاز است، به پرمصرفی ادامه داد. مصرف بهینه بخش خانگی، تأمین گاز در سایر بخشها را نیز تضمین میکند و به نفع نسلهای آتی خواهد بود.
نگاهی به پیکهای تاریخی کشور
پیک (اوج) مصرف گاز کشور از سال ۱۳۹۳ تاکنون نشان میدهد که مصرف گاز ایران سالانه جهش دارد. به طوری که در سال ۱۳۹۳ پیک مصرف ۴۷۰ میلیون متر مکعب در روز بوده و اکنون این رقم به ۵۹۹٫۵ میلیون متر مکعب در روز رسیده است. پیک سالهای دیگر را میتوان در داده نمای زیر ملاحظه کرد.
این آمارها از افزایش ۱۳۰ میلیون متر مکعبی مصرف گاز بخش خانگی در ۵ سال حکایت دارد. اگرچه بخشی از این افزایش نتیجه گازرسانی به روستاها و رشد تعداد مشترکان نیز است اما سیگنالهایی مبنی بر مصرف غیربهینه نیز در این رقم نهفته است.
برای درک این مسأله کافی است، ایران را با کشوری نظیر ترکیه که اقلیم و جمعیتی مشابه ایران دارد، مقایسه کنیم. ترکیه بهطور میانگین روزانه ۲۵۰میلیون متر مکعب گاز طبیعی در تمام بخشهای مصرفی اعم از خانگی تا صنعت و نیروگاه مصرف میکند. اما مصرف گاز ایران میانگین بیش از ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز است. این درحالی است که کشورهای توسعه یافته، مصرف ترکیه را هم غیربهینه میدانند. ترکیه کشوری است که صنایع گستردهتر و توسعه یافته تری به نسبت ایران دارد. اما راندمان مصرف انرژی آن بیش از سه برابر ایران است.
آخرین وضعیت گازرسانی به نیروگاهها
گازرسانی به بخش خانگی همواره در اولویت شرکت ملی گاز ایران قرار داشته است و هرچند که مصرف بیرویه بالا رفته باشد، دولت بر اساس تعهدش، تولید گاز را افزایش میدهد تا تقاضای کشور بویژه در این بخش را تأمین کند. این موضوع با اعتراضهایی از سوی وزارت نیرو نیز مواجه شده است. به طوری که روز گذشته نیز وزیر نیرو اعلام کرد مصرف بیرویه گاز در بخش خانگی، به گونهای شده که تداوم آن نیروگاهها را با مشکل روبهرو میکند.
هرچند که در قرارداد میان نیروگاهها و وزارت نفت، سوخت مایع بهعنوان پایه ذکر شده اما استفاده از این سوخت گران نه به صلاح اقتصاد کشور است و نه برای محیط زیست مناسب است. بههمین خاطر وزارت نفت در صدد است تا بیشترین حجم ممکن از گاز طبیعی را بعد از تأمین نیاز بخش خانگی و تجاری به نیروگاهها بدهد.
بر اساس آماری که جمشیدی دانا میدهد، شرکت ملی گاز سال گذشته ۶۷٫۸ میلیارد مترمکعب گاز به نیروگاهها داده است. امسال نیز تا پایان آذرماه بیش از ۵۲ میلیارد متر مکعب گاز به این بخش داده شده و این روند ادامه دارد.
البته ناگفته نماند، همانقدر که مصرف در بخش خانگی بیرویه است، در بخش نیروگاهی نیز راندمان پایینی دارد. نیروگاهها با تأسیساتی که راندمان پایین دارد، گاز بیشتری مصرف میکنند و بر اساس بررسیهای انجام شده، امکان کاهش مصرف این بخش به میزان ۳۰ میلیون مترمکعب در روز وجود دارد.
بخش صنایع بویژه سیمان، فولاد نیز نیازمند بازنگری در مصرف خود از طریق ارتقای کیفی تجهیزات هستند. اگر بتوانیم راندمان را در مجموعه صنایع کشور و بخش خانگی افزایش دهیم فرصتی برای رایزنیهای بیشتر در زمینه صادرات گاز فراهم خواهد شد.
اما برای جلوگیری از قطع احتمالی گاز فعلاً لازم است که مشترکان گاز طبیعی اقدامات سادهای را انجام دهند. مثلاً از گرم کردن محیطهایی که استفاده نمیکنند، بپرهیزند و دمای رفاه را ۱۸ تا ۲۲ درجه نگه دارند.